Abstract:
Tədqiqatlar göstərdi ki, dəmir yolu çənlərinin neft məhsullarından təmizlənməsi
üçün məlum əl, mexanikləşdirilmiş (isti və ya soyuq su ilə müalicə), buxarlama (isti
buxar) və kimyəvi mexanikləşdirilmiş (həlledicilər və ya texniki yuyucu vasitələrdən
istifadə etməklə) üsullar daxildir. Ən çox istifadə edilənlər yuma-buxarlama və kimyəvi-
mexanikləşdirilmiş təmizləmə üsullarıdır.
2. Buxarlanmayan kimyəvi-mexanikləşdirilmiş texnologiyanın tətbiqi əsasında çən
yuyan-buxar maşınlarının iş şəraitinin əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdırılmasına
yönəlmiş tədbirlər kompleksinin işlənib hazırlanması yeni yüksək effektiv səthi aktiv
maddələrin sintezini və istifadəsini əhatə edir.
3. Çənlərin neft məhsullarından təmizlənməsi texnologiyalarının qiymətləndirilməsi və
müqayisəli təhlili göstərdi ki, qapalı dövrəli kimyəvi-mexanikləşdirilmiş texnologiya
çənlərin yuyulması və buxarlanması texnologiyasına nisbətən üstünlüyə malikdir.
4. Dəmiryol çənlərinin təmizlənməsi zamanı texniki yuyucu vasitələrdən istifadənin
texnoloji effekti minimum sərfiyyatla yuyucu vasitənin çirkləndiricilərdən tam və tez
ayrılmasını təmin etməkdir. Çox vaxt müəyyən bir su-yağ emulsiyasının emalı üçün
optimal effektiv yuyucu vasitənin seçilməsi eksperimental olaraq aparılır, çünki dəmir
yolu çənlərinin hazırlanması texnologiyasından, çöküntülərin mövcudluğundan və
miqdarından, onların fiziki-kimyəvi xüsusiyyətlərindən və suyun tərkibindən, mexaniki
çirklərin və digər amillərin olması, texniki yuyucu vasitənin tərkibi fərqli ola bilər.
5. Təklif etdiyimiz yuma məntəqələrində davamlı emulsiyaların əmələ gəlməsinin
qarşısını almaq üçün üsuldan istifadə edilmişdir. Metodun mahiyyəti yuyulan neft
məhsulunun qalıqlarının bir axın strukturundan digərinə keçməsinə səbəb olan yuyulma
prosesi zamanı əmələ gələn artıq sudadır. Yaranan birbaşa emulsiyanın özlülüyü
yuyulmuş neft məhsulu qalıqlarının özlülüyündən onlarla və yüzlərlə dəfə azdır,
47
nəticədə yaranan emulsiya qeyri-sabitdir, bu da sulu fazanın ayrılması üçün yaxşı şərait
yaradır.
6. Alternativ olaraq, biz yuma-buxarlanma stansiyasının texnologiyası ilə müsbət müqayisə
edən, yağlı su axıdılmayan tamamilə qapalı texnologiya təklif edirik. Texnologiyaların
belə müqayisəsi, bu hesablamalar üçün yuma-buxarlama metodunun xüsusiyyətlərindən
- "əvvəl" təkmilləşdirmə və modul yuma qurğusu ilə kimyəvi-mexanikləşdirilmiş
təmizləməmizdən "sonra" kimi istifadə etməyə imkan verir.