Abstract:
Şifrələnmiş trafik kibertəhlükəsizlik sahəsində getdikcə daha
böyük problemə çevrilir, çünki internetdən istifadə hər gün artmaqdadır. Ənənəvi
üsullardan istifadə edərək şifrələnmiş trafikin təhlili çətin və ya qeyri-mümkün ola
bilər. Bu kiberhücumçulara öz fəaliyyətlərini gizlətməyə və aşkarlanmadan qaçmağa
imkan verir. Şifrələnmiş trafik təsnifatında dərin öyrənmənin istifadəsi bu sahədə
yaranan problemləri aradan qaldırmağa köməklik edir. Dərin öyrənmə böyük həcmdə
məlumatları təhlil etmək və mürəkkəb əlaqələri müəyyən etmək qabiliyyəti ilə seçilir.
4
Ənənəvi üsullardan fərqli olaraq, dərin öyrənmə alqoritmləri verilənlərdəki
nümunələri avtomatik öyrənərək şifrələnmiş trafik təhlilində daha effektiv və dəqiq
nəticələr əldə etməyə imkan verir. Bu texnologiyanın istifadəsi kibertəhlükəsizlik
mütəxəssislərinə öz şəbəkələrini daha yaxşı qorumağa və potensial təhlükələri daha
tez müəyyən etməyə kömək edə bilər. Xüsusilə, dərin öyrənmə alqoritmlərinin
istifadəsi şifrlənmiş şəbəkə trafikində gizlənmiş zərərli proqramları və ya hücumları
aşkar etməyə kömək edə bilər. Bu təşkilatlara istifadəçilərin məlumatlarını və
məlumatlarını daha effektiv şəkildə qorumağa imkan verir.
Tədqiqatın məqsədi və vəzifələri. Bu tədqiqatın əsas məqsədi dərin öyrənmə
texnologiyalarından istifadə etməklə şifrələnmiş trafikin təsnifatını tamamlamaq və
optimallaşdırmaqdır. Bu məqsədə nail olmaq üçün aşağıdakı vəzifələr müəyyən
edilmişdir:
Şifrələnmiş trafik nümunələrinin toplanması və təsnif edilməsi:Bu mərhələdə,
müxtəlif mənbələrdən şifrələnmiş trafik məlumatları toplanır, toplanan nümunələr
ətraflı şəkildə analiz edilərək müxtəlif kateqoriyalara məsələn, müxtəlif protokollar
(HTTPS, SSL/TLS və s.), tətbiq növləri üzrə (Veb trafiki, e-poçt, sosial media, fayl
ötürməsi və s), xidmət keyfiyyəti (QoS) üzrə) uyğun olaraq tənif edilir. Bu addım,
modellərin təlimi üçün zəruri olan geniş və etibarlı məlumat bazasının yaradılmasını
təmin edəcəkdir.
Dərin öyrənmə modellərini tətbiq etməklə şifrələnmiş trafik nümunələrinin
təhlili və təsnifatı: Bu mərhələdə əsas məqsəd, şifrələnmiş trafik nümunələrinin
müxtəlif xüsusiyyətlərini müəyyən edərək onları dəqiq şəkildə təsnif edə bilən
modellərin yaradılmasıdır. Çox qatlı sinir şəbəkələri (CNN), rekurrent sinir şəbəkələri
(RNN) və transformer arxitekturaları kimi müxtəlif dərin öyrənmə metodları bu işdə
istifadə edilə bilər. Müxtəlif Dərin Öyrənmə Arxitekturalarını Müqayisə Edərək Ən
Effektiv Modeli Seçmək: Bu addımda müxtəlif dərin öyrənmə arxitekturaları
müqayisə edilir. Hər bir modelin performansı ölçülür və nəticələr təhlil edilir. Məqsəd
şifrələnmiş trafikin təsnifatı üçün ən yüksək dəqiqliyi və sürəti təmin edən modeli
müəyyən etməkdir. Müqayisə üçün meyarlar, məsələn, geri xatırlatma, dəqiqlik, və
F1 skoru kimi müxtəlif üsullardan istifadə olunur. Gələcəkdəki tədqiqat yönümləri və
nailiyyətlərin proqnozlaşdırılması: Bu hissədə, şifrələnmiş trafikin klassifikasiyası
sahəsində gələcəkdəki tədqiqat yönümləri və potensial nailiyyətlər proqnozlaşdırılır.